ارزش لیر ترکیه به دنبال کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی ترکیه به پایینترین سطح خود در برابر دلار رسیده است. لیر که امسال بدترین عملکرد را در میان ارزهای بازارهای نوظهور داشته، در پنج سال گذشته دو سوم ارزش خود را از دست داده است و در کنار افزایش تورم، با کاهش ارزش خود، درآمد مردم ترکیه را کاهش داده است. برکناری رؤسای سابق بانک مرکزی از سوی رئیسجمهوری در سالها و ماههای اخیر از دید ناظران هم دلیلی بر مداخلات سیاسیون در بازارهای مختلف پولی و مالی این کشور بوده و هم به عنوان یکی از دلایل کاهش ارزش لیر محسوب شده است.
نگرانی اصلی سرمایهگذاران در ترکیه
سرمایهگذاران به دلیل نگرانی در مورد توانایی بانک مرکزی در کنترل تورم، داراییهای خود در ترکیه را واگذار میکنند و شهروندان عادی برای تبدیل پساندازهای خود به ارزهای خارجی و طلا عجله دارند.
در این بین اردوغان و گروه وی مدعی هستند که سیاست آنها صادرات و رشد اقتصادی ترکیه را با رقابتی کردن ارز تقویت خواهد کرد.
سرمایهگذاران نگران تسهیلات اخیر هستند که بر اساس آن بانک مرکزی از سپتامبر تا کنون نرخ بهره خود را ۴۰۰ واحد کاهش داده است.
علیرغم انتقادات گسترده اقتصاددانان از این سیاست، اردوغان بارها از کاهش نرخ بهره حمایت کرده است، زیرا او یک طرح اقتصادی جدید با اولویت رشد اقتصادی، تولید و صادرات را برای اقتصاد ترکیه در نظر گرفته است.
او پس از جلسه هیات دولت در هفته جاری گفت که نوسانات بازار مالی در نهایت متوقف خواهد شد .
باشد و کاهش احتمالی دیگر نرخ بهره در ماه دسامبر به خطرات صعودی شدن نرخ تورم دامن میزند.جلسه تعیین نرخ بهره بانک مرکزی ۲۶ آذرماه برگزار میشود؛ مودیز همچنین گفته است که ضعف ارز ملی دلاری شدن اقتصاد را تقویت کرده است. آخرین نظرسنجی بانک مرکزی نشان میدهد که رشد اقتصادی در امسال ۹.۹ درصد و در سال آینده ۴.۱ درصد بوده است.
کاهش نرخ لیر تا چه میزان بر اقتصاد کشور ایران تاثیرگذار است؟
حال سوال این است که کاهش رازش لیر چه تاثیری در اقتصاد کشور ما دارد؟
سید مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه در این خصوص گفت: « با کاهش ارزش پول هر کشور به شرط وجود کشش پذیری در تولیدات، زمینه برای ارزان شدن صادرات و گران شدن واردات آن کشور فراهم میشود. به عبارت دیگر درحالحاضر ترکیه در شرایط کنونی و با فرض ثبات سایر شرایط، در صورت مراودات تجاری با کشور ما زمینه بیشتری دارد تا کالاهایش را به کشور ما صادر کند.»
وی تصریح کرد: « در چنین شرایطی متقاضیان ایرانی بیشتر خریداران کالاها و خدمات ترک خواهند بود.
همین حالا واردات کالاهای ترکیه نسبت به قبل بسیار ارزانتر شده است به همین دلیل به نظر میرسد در صورت لغو تحریمها و ثبات سایر شرایط، کالاهای صادراتی ترکیه به کشور ما با افزایش چشمگیری مواجه خواهد شد و از سوی دیگر توریسم ما به کشور ترکیه که تا کنون به دلیل اینکه نیاز به ویزا ندارد سهل الوصول بوده است، در آستانه تعطیلات افزایش چشمگیری خواهد داشت.»وی افزود: « به هر حال به نظر میرسد در مراودات تجاری ترکیه با کشور ما اگر موانع تجاری دیگری وجود نداشته باشد، سقوط ارزش لیر به نفع ترکیه خواهد بود چون واردات برای آنها گرانتر میشود و صادراتشان ارزانتر میشود.از سوی دیگر این مسئله سبب میشود که واردات کشور ما از سوی کشور ترکیه افزایش یابد و این مسئله به نفع ما نخواهد بود چرا که باعث میشود چرخ تولید ما کندتر شود.»